فیلم شکستن امواج دارای صحنه ها و دیالوگ هاییست که برای سنین زیر 18 سال مناسب نیست

اسکیزوفرنی(جنون)یک بیماری روانپزشکی ست که ازدوران یونان باستان شناخته شده بود،امادر قرن نوزدهم بودکه امیل کرپلین و یوگین بلولر با فعالیت های خود زمینه شناخت بیشتر و درمان این بیماری را فراهم کردند.اسکیزوفرنی حالتی از گسستگی روانی در فرد است که با علائم مختلقی چون:هذیان های غریبbizarre ،توهمات ،تکلم آشفته،رفتارآشفته و...مشخص می شود.به نظر می رسد بیماری اسکیزوفرنی نسبت به سایر اختلالات روانپزشکی چندان مورد علاقه صنعت سینما نیست،اما دو فیلم بسیار خوب برای شناخت اسکیزوفرنی وجود دارد:

1-ذهن زیبا (a beautiful mind ـ ران هوارد-2001)

2-شکستن امواج  ( breaking the waves ـ لارس فون تریر-1996)

ذهن زیبا داستان زندگی جان نش(راسل کرو) ریاضیدان برجسته آمریکایی ست که موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شد.جان نش ازجوانی به اسکیزوفرنی مبتلا شد ،اما توانست با کمک همسرش بر این بیماری غلبه کند.

آنچه که بیش از همه در فیلم به آن پرداخته شده،هذیان های پارانوییدی و گزند و آسیب و بزرگ منشی  است که در اسکیزوفرنی به وفور دیده می شود و یکی از علائم اصلی تشخیصی به شمار میرود.هذیان های جان نش به شکل تصور تحت نظر بودن توسط سازمانهای نظامی آمریکا و دعوت از او برای انجام پروژه ای فوق سری است.  تا چند زمانی تماشاگر نیز متوجه نمی شود که اینها همه هذیانات یک ذهن اسکیزوفرنیک است،بلکه جان نش و هوش و استعداد او را چنان پذیرفته ایم که باور هذیان بودن همه اینها مشکل به نظر میرسد.   

توهمات موجود در بیماری اسکیزوفرنی،بیشتر توهمات شنوایی و در درجه بعدی بینایی است.توهمات مربوط به سایر حواس  نادرهستند.توهم( Hallucination) ،درکی در یکی از حواس پنجگانه است بدون اینکه محرک واقعی وجود داشته باشد،مثلا شنیدن صدای انسان بدون اینکه کسی در آن اطراف باشد.

جان نش هم توهمات بینایی و هم توهمات شنوایی دارد:او با "افسری "در تماس است که در رابطه با پروژه با اوهمکاری می کند،او را می بیند و با او صحبت می کند،و نیز یک هم اتاقی از دوران دانشجویی که گهگاه در زندگیش با او برخورد دارد.

توهمات شنوایی ممکن است گاهی اوقات افراد اسکیزوفرنیک را به اقدامات خاصی ترغیب کنند،افسر مربوطه از جان نش می خواهد فرزندش را"ساکت "کند تا مانع مکالمه جدی آنها نشود.

لازم است بدانیم ماهیت متناوب بیماری اسکیزوفرنی،می تواند در شرایطی سطح عملکرد ابیمار را در حد تقریبا عادی نگهدارد،جان نش با مصرف دارو قادر است هم در دانشگاه تدریس کند و هم موفق به اخذ جایزه نوبل شود. 

چگونگی زندگی فرد اسکیزوفرنیک بعد از مرخص شدن از بیمارستان و درحال مصرف دارو بسیار مهم است.پذیرش خانواده و ارتباط تنگاتنگ آنان با کادر درمانی و گرفتن راهنمایی برای برخورد با مشکلات ضرورتی همپای درمان دارد.از زندانی کردن این بیماران نگونبخت در تابوتهای میله ای و زنجیر کردن شان به دیوار در قرن 18 و قبل از آن زمان زیادی گذشته است ،اما همچنان عدم پذیرش خانواده و جامعه در برابر بیمار اسکیزوفرنیک باعث می شود  اکثریت عمده ای ازبیماران با بستری های مکرر و طولانی یا بی خانمانی دست به گریبان باشند.   

در فیلم ذهن زیبا،الیشیا(جنیفرکانلی)همسر جان نش مانند سایه ای در کنار اوست و بطوری که جان نش در سخنرانی خود همگام دریافت جایزه نوبل میگوید،این عشق است که او را نجات داده(نقل به مضمون)... .                    

شکستن امواج نیز رویکرد بسیار جالبی به اسکیزوفرنی دارد.در ابتدای تماشای فیلم گمان می کردم که تشخیص بیماری بس(امیلی واتسن)اختلال هذیانی است و نه اسکیزوفرنی.اما بیاد آوردم که هذیانهای موجود در اختلال هذیانی ،هذیان های عجیب نیستند مانند بزرگ منشی یا گزند و آسیب،اما هذیان بس تنها در تشخیص بیماری اسکیزوفرنی قابل تاویل است.

بس،دختری که در یک شهر کوچک با تعصبات مذهبی شدید و تنگ نظری های قومی بزرگ شده ،با یان(استلان اسکارسگارد)که کارگر سکوی نفتی است،ازدواج میکند و شروع میکند به چشیدن و حظ بردن از تمام چیزهایی که با وجود تربیت سختگیرانه اش تازمان ازدواج برایش ممنوع بوده است.بس و یان مانند آدم و حوا در دنیای خود غرق هستند تا اینکه در حادثه ای وحشتناک،یان آسیب جدی می بیند و در حالت فلج تقریبا کاملی قرار می گیرد که بنا به نظر پزشکان زنده ماندنش بسیار بعید است.یان از بس خواهش غریبی میکند:برای اینکه او زنده بماند،لازم است که عشق آندو و لحظات عاشقانه هماغوشی هایشان زنده باشد وحالا که یان قدرتی ندارد،بس باید با تجربه این لحظات با مردان دیگر به زنده ماندن یان کمک کند.این پیشنهاد یان ،ماشه یکسری افکار و اعمال هذیانی با زمینه اروتیک را می کشد:کارهایی که نه تنها باعث رانده شدن بس از خانه و جامعه میشود،بلکه در نهایت منجر به مرگ او می شود.

در جایی از فیلم خواهر بس به سابقه بیماری او اشاره میکند،آیا بس یک اپیزود اسکیزوفرنیک را قبلا گذرانده بوده است؟بس در زمانی علائم اسکیزوفرنی را نشان داده که برادر(یا احتمالا شوهرخواهرش که به اوعلاقه زیادی داشته )درگذشته است و اکنون نیز پس از فلج شدن یان مجددا دچار بیماری شده.استرس یکی از عللی ست که می تواند باعث شود علائم اسکیزوفرنی بروز یابند.

یکی از نظریه های ابراز شده راجع به بروز اسکیزوفرنی معتقد است که رفتارهای خصمانه(hostility)انتقادگری(criticism)و درگیرشدن مفرط(over  involvement)والدین یا سایر مراقبین شخص اسکیزوفرنیک یا با مایه های ژنتیک این بیماری ممکن است منجر به بروز بیماری شود.در فیلم شکستن امواج به نظر می رسد بس تحت یک تربیت شدیدا مذهبی کاتولیک بزرگ می شود که مادر و پدربزرگ قیمش رفتاری بسیار خشک وسختگیرانه با او دارند.بس گهگاه "وانمود"می کند که با خدا حرف می زند و با تغییر صدای خود انبوهی از ملامت و انتقاد و راهنمایی را متوجه خودش می کند......

بس در ابتدای فیلم سرشار از غریزه زندگی (Eros)است .در ادامه او برای نجات یان به اعمالی دست میزند که نتیجه اش نابودی خود است.غریزه زندگی و غریزه مرگ(Thanatus)،بازگشتی پرمعنی به تئوری جاودان فروید،درباره انسان و دلایل اعمالش.......